Archimedia - A Bimonthly Newsletter Published by Bekir Kemal Ataman

ArchiMedia logo
Mektup No: 7 | Temmuz 1994


Merhaba,

pasta

Bu ayin gündemi oldukça dolu. Öncelikle --tabii ki-- birinci yilimizi kutlamanin gururu ve mutlulugu içindeyiz. Archimedia bu sayiyla ikinci yilina basliyor. Bu ise soyunurken, amacimiz bir iletisim platformu olusturabilmekti. Bunu kismen de olsa basarabildigimiz inancindayiz. Bu kismi basarinin içinde en büyük payi ögrenciler aliyor. Gerek hazirlayanlar, gerek okuyucular açisindan en büyük çabayi onlar gösteriyor. Archimedia'nin bütün tanitim ve sergi yazilariyla, haberlerin büyük bölümünü ögrenciler hazirliyor. Okuyucular içinde en çok tepki veren, Marmara disindan en çok katilimda bulunanlar da yine onlar. Hepsine mütesekkiriz. Gönül isterdi ki Üniversitelerin arsivcilik bölümlerinde çalisan ögretim üyeleriyle piyasada fiilen arsivcilik yapanlar da bizim coskumuzu paylassinlar, hatta katkida bulunsunlar. Arsivciler içinde sahsen tanidiklarimiz, herhangi bir yerde tesadüfen karsilastigimizda sözlü de olsa tepki veriyorlar, sagolsunlar. Ama ne hikmetse, bu iste basi çekmesi gerektigine inandigimiz Üniversitelerden çit çikmiyor. Arastirma görevlileri de olmasa hiç haber alamayacagiz. Ne varsa gençlerde var galiba! Ankara Üniversitesinde baglantimizi saglayan Gülgün Hanim yurt disinda; digerlerinden ses seda yok. Hala mezunlarin adreslerini ve tezlerin listesini bekliyoruz. Hacettepe deseniz, üzerlerine ölü topragi serpilmis gibi: Bölümlerini tanitma zahmetine bile girmediler. Galiba orada hiç genç yok! Istanbul Üniversitesi bambaska bir alem. Haberlerde verdigimiz seminerin varligini ancak bir gün önce haber aldik. Yüksek lisans programi açtiklarini ise gazete ilanlarindan ögrendik. Askolsun yani!

Birakin herseyi, ögretim elemanlarinin yaptigi yayinlardan bile haberimiz olmuyor. Türkiye'de bibliyografik hizmetlerin hali ortada. Üniversite yayinlarini ancak YÖK katalogundan takip edebiliyoruz, o da bir kaç seneden önce çikmiyor. Milli Kütüphane'nin Türkiye Bibliyografyasi ve Makaleler Bibliyografyasi bir kaç sene geriden geliyor. Üniversite kütüphaneleri deseniz, en zor takip edebildikleri sey diger üniversitelerin yayinlari. Çünkü hiç bir üniversite yayinlarini düzenli bir sekilde dagitmiyor; ne YÖK'e, ne derlemeye, ne de diger üniversitelere. Yayin yapildi mi is bitti gibi bir mantik var nedense. Özellikle arsivcilik alaninda yapilan Türkçe yayinlara hepimizin ihtiyaci var. Bu konuda süphesi olan yoktur saniyorum (varsa beni görsün!). Devlet Arsivleri Genel Müdürlügünün yayinlari olmasaydi ne yapardik bilmiyorum. Yayincilar Birliginin (yoksa Yazarlar Birligi miydi?) en iyi resmi yayinci ödülünü bileklernin hakkiyla aldilar. Tasarruf tedbirleri kaldirilirsa daha da çok ödül alirlar, buna eminim. Ama akademik çevrelerin yayinlarindan, faaliyetlerinden, projelerinden haberdar olamamak, beni ciddi boyutlarda düsündürüyor, açikçasi. Bu konuda is hocalara düsüyor. Ve buradan bütün akademisyenlere açik çagrida bulunuyorum: Lütfen harekete geçin! Uyanin, silkinin biraz! Biz bu isin basini çekmezsek Türkiye'de arsivcilik ilerlemez. Yalnizca Devlet Arsivlerinin çabasiyla olmaz bu is. Derdiniz rekabet mi? Rakip degil ekip olalim. En iyiyi, en dogruyu, en güzeli hep birlikte ortaya çikaralim. Bu çocuklar, bu gençler bizim, hepimzin. Onlara iyi bir gelecek hazirlamak bizim görevimiz, ama daha birbirmizden haberimiz yok. Yaptiklarimizi, bildiklerimizi ya bucak bucak sakliyoruz ya da en iyi ihtimalle tenezzül buyurup bildirmiyoruz. Archimedia'nin amaci bu iletisimi saglamak. Sirf bu yüzden maasimin benim için önemli bir bölümünü bu ise yatiriyorum. Hadi artik, bir ses verin. Alo! Aloo! Çemisgezek çik aradan... Aloo!

Allah'tan özel sektör daha örgütlü. Her sayida künyelerini verdigim yayinlarin büyük bölümünü iki dergiden sagliyorum: Istanbul Kütüphanecilik ve Kitapçilik Ltd.in çikardigi Kitap Gazetesi ve Içindekileriyle Dergiler dergileri. (Kendinz için temin etmek isterseniz, adresi: Mesrutiyet Cad. 18/33. 80700 Beyoglu/ISTANBUL. Tel.: (212) 249 05 33. Fax: 251 83 91.) Bu sayede her ay 200'den fazla kitap ve 100'den fazla dergi künyesini taramis oluyorum. Daha dogrusu onlar benim yerime taramis oluyorlar. Ben de toplam 30.000 TL karsiliginda hazira konuyorum. Allah razi olsun!

Bir baska haber, bir sonraki sayiyla ilgili: Archimedia'nin Eylül sayisi biraz geç çikacak. Çünkü 15 Temmuz-15 Eylül arasi askerde olacagim. Yetistirebilirsek Ekim basinda, olmazsa Kasim sayisiyla beraber postaya verecegiz. Bu yüzden, Marmara'daki konferanslari da simdiden duyuruyoruz. Ajandaniza simdiden kaydedin.

Dernek isi de ayni sebeplerden bir süre erteleniyor. Gitmeden kurulus müracaatini yapmak istiyorduk, ama kurucularin evraklarini --maalesef ve de hala-- tamamlayamadik. Affola! Dönüste insallah!

Iki ay yokum diye sakin ola yaz rehavetine kapilmayasiniz: Dönüste posta kutumu dolu görmek isiyorum. HOSÇAKALIN!

Saygilarimizla,
Marmaralilar adina B.K. Ataman


Tanitim Tanitim Tanitim Tanitim Tanitim Tanitim Tanitim Tanitim Tanitim

Arsiv Malzemesine Sahip Kuruluslar

Dogan Medya Center: Dogan Medya Holding, bünyesinde Milliyet Gazetecilik, Milliyet Yayin, Milliyet Haber Ajanslari, Ad Yayincilik, Yaratim Saglik ve Spor Faaliyetleri, Basin-Isletmecilik, DGY Reklam Hizmet Ürünleri, Gerçek Yayincilik (Meydan Gazetesi), Radyo Kulüp, Kanal D TV Hizmetleri ve Taseron Sirketleri adli Anonim Sirketleri barindirmaktadir.

Bu kuruluslarin tamamina hizmet veren Dogan Medya Center arsiv biriminde üç tür arsiv malzemesi bulunmaktadir. Görsel-isitsel arsiv, Kanal D televizyonu ile Radyo Kulüp'ün ihtiyacini karsilamaya yöneliktir. Buradaki malzeme içinde, video filmleri, haber kayitlari, haber-program kayitlari, müzik-magazin program kayitlari, klipler, ses bantlari, CD'ler ve Radyo Kulüp'ün özel program kayitlari, vb. bulunmaktadir. Yazi-Bilgi arsivinde agirlikli olarak kupür ve fotograflar bulunmaktadir. Bunlar kendi içinde ana ve alt konulara göre ayrilarak tasnif edilmis ve numaralandirilmistir. Idari arsivde ise idari ve hukuki yönü agir basan belgeler bulunmaktadir. Arsivin en eski tarihli malzemesi 44 yil öncesine kadar gitmektedir.

Adresi: Dogan Medya Center, Bagcilar, 34554 ISTANBUL. Tel.: (212) 505 61 11. Fax: (212) 505 63 57.

[Durmus Yilmaz'in bitirme tezinden] Güzide Kolukisa

Tarihi Arsivler

Türk Vakif Hatt Sanatlari Müzesi: Ülkemiz zengin arsiv malzemesine sahip olmasina karsin, ne tür arsiv malzemesinin nerede ve nasil bulundugu tam açikligi ile çözülebilmis degildir. Iste bu alinyazisindan kurtulamayan bir kaç arsiv materyalini, geçtigimiz günlerde gezmis oldugumuz müzede bulduk.

Müzenin bulundugu bina, II. Bayezid zamaninda yaptirilmis olup, Istanbul'un en öneml medreselerinden biridr. Son dönemde Belediye müze ve kütüphanesi olarak görev yapmis, Müzenin 1943'te Gazanferaga Medresesine nakledilmesiyle birlikte Belediye Kütüphanesi olarak kullanilmistir. Ardindan, kütüphane Atatürk Kütüphanesi adiyla Taksim'de yeni yapilan binaya tasininca, bu bina Türk Vakif Hatt Sanatlari Müzesine tahsis edilmistir.

Müzede, padisahlardan ünlü ustalara degin birçok hattatin, çesitli ebatlardaki levha ve elyazmalari sergilenmektedir.

Bu eserlerin yanisira, bizim için asil önemli olan, 1 berat ile ikisinin üzerinde yazi bulunmayan 9 defterin varligidir. Bu arsiv malzemesi, kapaklarinda yer alan ebrulardan dolayi sergilenmekte olup, gerekli iznimiz olmadigindan içerigini ögrenemedik, yeterli bilgi alamadik. Ancak, asagida basliklarini vermekle yetinmek zorunda kaldigimiz bu malzemeler, Vakiflar Genel Müdürlügü'nden alinacak izinle incelenebilmektedir.

Adresi: Vakiflar Genel Müdürlügü Türk Vakif Hatt Sanatlari Müzesi, Beyazit Meydani, Istanbul. Tel.: (212) 527 58 51.

Murat Çelik

Kamu Sektörü

Istanbul Barosu: Türkiye Barolar Birligi, avukatlar kanunu ile düzenlenmis olan avukatlik mesleginin, vekar ve haysiyetini meslegin adalet amacina uygun olarak yürütülmesini gözetmek, avukatlar hakkinda gerekli disiplin tedbirlerini almak, avukatlarin birbirleri ve müvekkilleri arasindaki uyusmazliklarda gerektiginde arabuluculuk yapmak amaciyla 4/4/1924 tarihinde kurulmustur.

Bu tarihte teskilatlanan Istanbul Barosu'nun geçmisi 1878 yilina kadar uzanmaktadir. Baro, 5 Nisan 1878'de toplanan ilk genel kurul ile faaliyetlerine baslamistir.

Istanbul Barosu arsivi 4 bölümden olusmaktadir.

  1. Avukatlar arsivi: Halen kayitli 11315 avukata ait dosyalardan olusmaktadir.
  2. Staj arsivi: Avukatlik stajini yapip henüz meslege baslamamis bulunan avukatlara ait evraklar bulunmaktadir.
  3. Bölüm: Avukatlarin vefat, terk ve nakilleri ile ilgili islemler sonucu olusan evraklari barindirmaktadir.
  4. Bölüm: Baronun yerine getirdigi faaliyetler sonucu olusan güncel evrak kayit arsividir.

Baro arsivi 1950'li yillarda bir yangin geçirmis ve bu yanginda birçok evrak yok olmustur.

Arsiv, sadece avukat arastirmalarina açik bulunmaktadir. Mevcut bölümlerdeki dosyalar, sicil numaralarina göre düzenlenmistir. Arastirmalarda kullanilmak üzere hazirlanmis herhangi bir arastirma araci bulunmamaktadir.

Adresi: Tünel, Istiklal Caddesi, Av. Orhan Adli Apaydin Sok. I. Baro Han, Beyoglu/ISTANBUL. Tel.: (212) 245 48 16 - 243 62 43 - 252 12 20 - 245 76 04 - 245 76 93.

Ebru Için

Özel Sektör

Simko Ticaret ve Sanayi A.S.: Siemens'in Türkiye'deki temsilcisi olan Simko'nun kurulus tarihi 1958'dir. Faaliyet alanlari itibariyla elektrik, elektronik ve elektroteknik sektörlerinde çalismaktadir. Kurulusun ana departmanlari, enerji üretim teknigi, enerji dagitim teknigi, ulasim teknigi, tip teknigi, otomasyon teknigi, otomobil teknigi, komünikasyon teknigi, devre elemanlari teknigi ve elektrikli ev aletleri bölümlerinden olusmaktadir.

Kurumda yaklasik 2.5 yil öncesine kadar her birimin evragi kendi bünyesinde muhafaza edilirken, bugün bütün evrak genel arsivde bulunmaktadir. Buradaki malzeme, her birimin kendi tasnif sistemi dogrultusunda düzenlenmistir. Tasnif sistemleri, kronolojik, alfabetik, alfanümerik ya da evrak türüne göredir. 340 metrekarelik bir alana yayilan arsivin mevcut raf kapasitesi 1117 metre olup 38 bin dosya hacimlidir. Rasarda %30'luk büyüme payi birakilmistir. Birimler, her yilin sonunda biten yila ait evraklarini genel arsive devretmekte, muhasebe evraklari 2. yil sonunda arsive devrolmaktadir. Muhasebe evraklari 10 yil sonunda imhaya tabi tutulmakta, ancak diger birimlerin evraklarina dokunulmamaktadir.

Arsivdeki depolama alani birimlerin malzeme kapasitesine göre paylastirilmis olup, personel ve muhasebe için ayrilan alanin %80'i, ithalat ve pazarlama birimleri için ayrilan alanin %20'si doludur. Tip teknigi ve tesisat servisi %30, satis servisi ise %20'lik kapasitesini kullanmis bulunmaktadir. Reklam bölümüne ayrilan alan depo amaçli kullanilmakta ve kagit disi malzeme de içermektedir.

Genel arsivden sorumlu iki kisi, ayni zamanda muhasebe evraginin tasnifinden de sorumludur. Bu birim disindakilerin evragi için mikrofilme geçme projesi gelistirilmektedir.

Adresi: Simko Ticaret ve Sanayi A.S. , Meclis-i Mebusan Cad., Findikli/ISTANBUL. Tel.: (212) 251 09 00. Fax: (212) 252 41 34.

Ayse Yalçinkaya

Roche: 1896 yilinda Isviçre'nin Basel kentinde kurulan F. Hoffman La Roche Ltd., tüm dünyadaki Roche kuruluslariin merkezidir.

52 ülkede 133 Roche sirketi, yaklasik 50.000 personeli ile hizmet vermektedir. Baslica üretim alanlari, ilaç, ilaç hammaddesi, vitaminler, veteriner ilaçlari, besin aromalari ve esans, tibbi cihazlar ve test kitleridir.

Türkiye'de 1958 yilinda Esentepe'de faaliyete baslayan Roche, 1971 yilindan beri de Levent'te 3 üretim, 2 büro, 1 depo, 1 enerji ve 1 ser binasinin bulundugu alanda, Roche Kimyasal Ürünler ve Teknik Cihazlar A.S. ve Roche Müstahzarlari San. A.S. adli iki sirket ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Istanbul disinda da 7 ayri ildeki bürolari araciligiyla Türkiye'nin hemen her noktasina hizmet götürmektedir.

Roche bünyesinde yer alan her departman kendi ihtiyaçlari paralelinde bir arsiv sistemi gelistirmis bulunmaktadir. Merkeziyetin hiç bir sekilde görülmedigi kurulusta arsiv alanlari, güncelligini kaybetmis evraklarin ilgili birim tarafindan düzenlenmesi yoluyla ve ortak olarak kullanilmaktadir. Güncelligini sürdüren evraklar bir arada tutulmakta ve gerekli tasnif ve ayiklama-imha islemleri ilgili birim yetkililerince gerçeklestirilmektedir.

Adresi: Roche. Büyükdere Cad. No: 181 Levent/ISTANBUL. Tel.: (212) 270 00 00. Fax: 264 62 43.

Güzide Kolukisa


Tezler Tezler Tezler Tezler Tezler Tezler Tezler Tezler Tezler Tezler Tezler

Marmara Üniversitesi


Yayinlar Yayinlar Yayinlar Yayinlar Yayinlar Yayinlar Yayinlar Yayinlar

DEVLET ARSIVLERI GENEL MÜDÜRLÜ/Ü

Cumhuriyet Arsivi Daire Baskanligi Yayinlari


Haberler Haberler Haberler Haberler Haberler Haberler Haberler Haberler

Üniversiteler

Inönü Üniversitesi: Osmanli Devri Adliye Sicilleri Arastirma Merkezi Kuruldu. Merkez, öncelikle Malatya ve yöresini incelemeyi hedesiyor ve bünyesinde bir kütüphane ve arsiv merkezi olusturulacak. [Basin].

Istanbul Üniversitesi: IÜEF Tarih Arastirma Merkezi, 30-31 Mayis 1994 tarihleri Arasinda Osmanli-Türk Diplomatigi Semineri düzenledi. Konusmacilar ve konulari sunlardi:

Marmara Üniversitesi: Fen-Edebiyat Fakültesi Arsivcilik Bölümü Anfilerinde Ekim ve Kasim Aylarinda bir dizi konferans verilecek. Ekim ayi konusmacisi Iskoç Arsivleri Genel Müdürü Patrick Cadell. Kasim Ayi konusmacisi ise Fransa'dan Faruk Bilici. Konusma tarihleri ve konulari söyle:

SERGI:

Minyatür Sergisi: 1-5 Temmuz 1994 tarihleri arasinda, Deniz Kuvvetleri Resim ve Sanat Galerisinde (Deniz Müzesi, Tarihi Deniz Arsivi Binasi içinde, Besiktas/IST.) sanatçi Ülker Erke'nin "Minyatürde Osmanli Donanmasi" adli bir sergisi açildi.

Çalismalarina Süheyl Ünver'in denetiminde baslayan sanatçi, faaliyetlerine halen Cerrahpasa Tip Fakültesi, Tip Tarihi ve Deontoloji kürsüsünde devam etmekte.

Denizciler Dayanisma Dernegi ile Bati Sigorta'nin sponsorlugunu üstlendigi ve 91 eserin yer aldigi sergide, sergilenen eserlerin tamaminda Osmanli donanmasinda yer alan çektiri, kalyon, brik, vb. türdeki gemiler; son dönem Deniz Kuvvetleri gemileri (Refah, Heybet-Nüma, Bandirma, Nursetiye, Alemdar); yapilan deniz savaslari (Rodos deniz savasi, vb.) ve limanlar (Venedik, Istanbul, Haliç) konu edilmis. Kimi zaman ebru ve hatt sanatindan da yararlanilan çalismalarin olusmasinda kullanilan motiser, Süheyl Ünver arsivi (bkz. Archimedia 6), Süleymaniye, Millet, Leiden ve Istanbul Üniversitesi kütüphaneleri ile New York Public Library'de yer alan elyazmalarindan derlenmis.

Daha önce birkaç degisiklik ile Horhor Sanat Galerisinde sergilenen bu kolleksiyon, hem eski sanatçilarimizin hem de estetik duygumuzun gelismesinin bir örnegiydi.

Murat Çelik

Harita Sergisi: Istanbul Topkapi Sarayi Müzesinde 4 Temmuz 1994 günü Topkapi Sarayi Müzesi ve Venedik Correr Müzesi Kolleksiyonlarinda XIV-XVIII. yy. Portolan ve Deniz Haritalari isimli bir sergi açildi. Italyanlarin ve Vehbi Koç Vakfi'nin sponsorlugunu üstlendigi sergi, Istanbul Italyan Kültür Merkezi, Kültür Bakanligi Anitlar ve Müzeler Genel Müdürlügü ve Topkapi Sarayi Müzesi isbirligiyle hazirlanmis.

Sergide yer alan parçalar, Sarayin Hazine Kogusu - Minyatür seksiyonunda sergilenmekte. Sözü edilen bu malzemeler, Venedik Correr Müzesi ve Topkapi Sarayi Müzesinden derlenmis.

Bu sergide, 21 tanesi Topkapi Sarayi kolleksiyonundan olmak üzere 60 orijinal pantolan ve deniz haritasi yer aliyor. 14. yy.dan 18.yy.a degin yapilan bu haritalar, gerek Akdeniz'e hakim olmus Italyan ve Türk haritacilginin gelismesini, gerekse denizcilik geleneginin gösterdigi asamalari göz önüne sermekte. Bununla birlikte, sergide Istanbul ve Venedik sehirlerinin tarihsel gelisimi, cografi yapi geleneklerinin birbirlerine benzerligi ortaya konulmaya çalisilmis. Sergi, bu yapisinin yanisira, Topkapi Sarayinin 70. kurulus yili olmasi bakimindan da ayri bir öneme sahip. Içerisinde El-Dimiski, Piri Reis, Antonio Millo, Jacop Robin, Pietro Giovanni Pruser, Ali Macar Reis'e ait çesitli harita ve elyazmalari bulunuyor. Buna karsin, serginin en ilginç objesini, Piri Reis'in 1513 yilinda yaptigi, Amerika kitasini gösterir harita olusturmakta. Sergide ziyaretçilere kolaylik saglamasi açisindan kaliteli bir baskiya sahip bir katalog hazirlanmasi da unutulmamis. Simdiye dek haber alip gidemediyseniz (ve Archimedia zamaninda elinize ulasirsa) 3 Agustos'a kadar açik kalacak sergiyi kaçirmayin. Adindan sikça söz edlen Piri Reis haritasinin orijinalini bir daha görme firsatiniz olmayabilir.

Murat Çelik


Go to ArchiMedia Main Page

In Curriculum Vitae, Go to page: Introduction | Contact | Education | Employment | Projects | Books | Articles | Papers | Interests | MWArticles | Hobbies | Miscellaneous | Photos

In Narratus Vitae, Go to page: Introduction | Archives | Records Management | Business Management | Computers | Research | Publishing | Teaching | History | Public Relations | Medicine | Hobbies | Disaster Preparedness |